75 JAAR BEVRIJDING BREDA
Een bijna stiekeme herdenking die in Breda niet snel zal worden vergeten
”Een herdenking als deze… Die zullen we niet snel vergeten. Dit blijft hangen.” Het is ook voor Carel Hubert, voorzitter van de Stichting 4 Mei Dodenherdenking Breda, een rare maandagmiddag.
Vlak voor half vier ’s middags staat Hubert te wachten op burgemeester Paul Depla, zodat ze allebei een krans kunnen leggen bij het monument van De Vlucht in het Valkenberg. Normaal gebeurt dat altijd ’s avonds, tegen de schemer. Wanneer de stad een beetje tot rust is gekomen. Maar niet op 4 mei 2020. Vandaag is vanwege de coronacrisis niets normaal.
Alles gaat zonder vertoon
Vlak voor half vier komt de burgemeester aanlopen. Het is eigenlijk niet de bedoeling dat iemand weet dat hij en Hubert kransen gaan leggen. Eerder op de dag hebben delegaties van de Poolse ambassade en de Nederlandse strijdkrachten hun bloemenhulde al achtergelaten. Alles gaat zonder vertoon. Alles om te voorkomen dat er een groep mensen te dicht op elkaar gaat staan.
Herdenkingsbijeenkomst in het Valkenbergpark Breda centrum in aangepaste vorm. Burgemeester Depla legt een herdenkingskrans bij het 4 mei monument onder aangepaste voorwaarden door her coronavirus de crisis en gepaste afstand.
Foto’s Edwin Wiekens
In het heldere zonlicht zitten verspreid over het park mensen te picknicken of gewoon maar wat te praten. Kinderen spelen in de zandbak bij het T-Huis en een zwerver vraagt om een euro. Als hij de hoogwaardigheidsbekleders, de vlaggen en de kransen ziet roept hij: ‘Did somebody die?’
Het leggen van de kransen duurt maar een paar minuten. De burgemeester staat even stil en dan is alles weer afgelopen. ,,Ik doe dit al twintig jaar, maar zoiets heb ik nog nooit meegemaakt’’, zegt Hubert. Hij vertelt dat hij contact heeft gehad met een mevrouw die nu in Australië woont, maar die de vlucht uit Breda in de meidagen in 1940 nog heeft meegemaakt: ,,Ze kan er niet bij zijn, maar ze stuurde wel een heel aardig mailtje: ‘We denken aan jullie’.’’
,,Alles is anders’’, zegt burgemeester Depla. Toch vindt hij het belangrijk dat de dodenherdenking doorgaat: ,,Het is net als in de Tweede Wereldoorlog. Je ziet nu ook hoe kwetsbaar de samenleving kan zijn. Maar de herinnering aan de oorlog zet onze huidige situatie ook in perspectief. Toen hebben we vijf jaar in onvrijheid geleefd. Er was onderdrukking en geweld. Nu kun je gelukkig nog steeds zijn wie je bent.’’
Blijf gezond...
Voorzitter Hubert van de Stichting 4 mei Dodenherdenking in Breda kan het alleen maar beamen. Als hij afscheid neemt, zegt hij tegen de burgemeester: ,,Blijf gezond… Dat is het belangrijkste.’’
Tekst: Nico Schapendonk 4 mei 2020
Bron: BN DeStem
Speech van burgemeester Paul Depla vanwege de Dodenherdenking in Breda: ‘Al zijn we op afstand, we zijn wel samen’
Onderstaand de link met filmpje van de toespraak van Burgemeester Paul Depla en de Kransleggingen en Dodenherdenkingen in Breda op 4 mei 2020:
hthttps://youtu.be/2CfLBJKeUhYtps://youtu.be/2CfLBJKeUhY
Op 4 en 5 mei staan we stil bij 75 jaar vrijheid in Nederland. En al voelt het onnatuurlijk, we doen dat thuis. Het liefst zouden we vandaag, 4 mei, bij elkaar zijn om samen te herdenken. In de stad, in de dorpen. Bij de monumenten. Met elkaar. Samen, zij aan zij. Om al die mensen te eren die gestorven zijn voor onze vrijheid. Om daarna op 5 mei de vrede te vieren. Zoals we dat op 29 oktober 2019 konden doen, precies 75 jaar na de bevrijding van Breda. Herdenken en vieren. Onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Ik ben blij en dankbaar dat we vorig jaar, op 29 oktober, samen met onze Poolse bevrijders en onze Koning mochten stilstaan bij de vrijheid. Een indrukwekkende dag, waarop we samen geschiedenis schreven. Straten vol met mensen, de erevelden, een bomvolle Grote Markt, onze geliefde Poolse oud-strijders; Breda bracht het samen.
Hoe anders is het nu. 4 en 5 mei beleven we thuis. Wat een contrast! Het gaat tegen ons gevoel in. Want juist op deze momenten willen we laten zien dat we letterlijk en figuurlijk naast elkaar staan. Gedachten willen delen. Elkaar troosten. Samen onze slachtoffers herdenken. Samen onze vrijheid vieren. Samen onze democratie versterken. Nu is alles anders. De straten zijn leeg. Het Valkenberg leeg. Onwerkelijk. Ongemakkelijk.
4 mei 2020. Alle officiële herdenkingen zijn afgelast. De Grote Markt is leeg. Toch speelt de beiaardier, zijn er bloemen en luiden de klokken. Waarmee we willen zeggen: Luister goed! We zijn er! We zijn er voor elkaar! We bewaken de erfenis van de mensen die voor onze vrijheid zijn gevallen. In moeilijke tijden laten we zien hoe sterk we zijn. Komt het beste in ons naar boven. Dat is van alle tijden. Saamhorigheid. Creativiteit. Veerkracht. We vonden samen de kracht om door te gaan. Laat ons dat nu ook inspireren.
Vanavond staat de Koning op een lege Dam in Amsterdam. In een intense stilte. En wij beseffen: Al zijn we op afstand, we zijn wel samen. 185.000 Bredanaars. 17 miljoen mensen. Heel dichtbij elkaar. Dichterbij dan ooit.
Don't Fence Me In - Podcast Theater Na De Dam
Een team creatieve talenten startte een aantal maanden geleden vol enthousiasme aan het maakproces van een voorstelling in het kader van Theater Na de Dam.
Jongeren uit Breda verdiepten zich onder leiding van theatermakers Jorg van den Kieboom en Naomi Steijger in de geschiedenis van Breda ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de audiovertelling Don’t Fence Me In.
Hoe was het om jong en begrensd te zijn in oorlogstijd? En hoe verhouden die herinneringen zich tot het heden; de vrijheidsbeleving van jongeren van nu en de impact van het huidige coronavirus bijvoorbeeld. Don’t Fence Me In is een collage van stemmen en verhalen waarin twee generaties zich uiten over onderwerpen als vrijheid en isolement.
Onderstaand de link naar de versie van de podcast, om direct te luisteren:
https://soundcloud.com/user-805427391/dont-fence-me-in-podcast-theater-na-de-dam